6 inzichten: Vrijheid en goede keuzes in ouderenzorg

Deze week was de week waarin we stil stonden bij dodenherdenking en de vrijheid.
De vrijheid die een andere betekenis kreeg door Corona. Door het sluiten van deuren in verpleeghuizen, door isoleren van mensen, door de afstand met anderen letterlijk te vergroten, door het opleggen van gedragsregels.

Ik deel hier 6 inzichten waarom het volgens mij niet uniform zou moeten zijn, ook niet in ouderenzorg.

Eigen ervaringen

Iedereen heeft zijn eigen ervaring hierin. De eigen reden wat het moeilijk maakt. De eigen ervaring van pijn en verdriet. Ervaringen die erg verschillend zijn. Mensen die thuis moeten zitten omdat het nu eenmaal moet, maar niet van dichtbij ervaringen hebben, moeten een enorm doorzettingsvermogen hebben. Het doel waarom dit moet is dan wel uitgelegd, maar wordt verteld door een ander, gevoeld door een ander. Het matcht vaak niet met het individuele doel.

Aan de andere kant zijn er mensen die dagelijks de gevolgen meemaken. Ieder kent ondertussen wel de filmpjes en foto’s van zorgprofessionals in maanpakken. Deze mensen die dagelijks wel onder de mensen komen, zich hard inzetten voor de ander. Zij die ervaring hebben met het virus van dichtbij weten wat het kan doen. Zij die anderzijds alles doen om het virus buiten de woning of afdeling te houden. Zij die hopen de keuze nooit te hoeven maken tussen wie ze wel en niet helpen.

Gezondheid is voor veel mensen het belangrijkste doel. Verbinding met anderen, er toe doen, bijdragen aan het welzijn van de ander is daarnaast essentieel, opnieuw voor ieder op eigen wijze.
Er toe doen is van groot belang voor een goede gezondheid.

Zelf ben ik deze periode actief betrokken bij een coördinatie team in de ouderenzorg. Een team wat er voor enkele locaties zorg draagt dat we ondanks de dagelijkse dilemma’s vooral de goede keuzes blijven maken. We gaan ervoor om zowel voor medewerkers als cliënten het goede te doen. Net zoals ik dat van vele andere organisaties mee krijg. Het goede doen, want allemaal weten we nu nog meer dan ooit dat je het nooit zo goed kunt doen als je zou willen. Dat je door de keuzes die te maken zijn, vooral een visie nodig hebt waar je voor staat. Wat vandaag het beste was, blijkt volgende week misschien een bizarre keuze geweest.

1. Streng en optimaal samen

In het huis waar ik werkt kunnen we gelukkig de mensen op goede afstand van elkaar toch samen laten eten. Deze mensen blijven niet de hele dag alleen. Maar… als je ook maar een klein beetje last hebt van nieuwe gezondheidsklachten die mogelijk met het virus te maken hebben, dan blijf je wel alleen. Alleen op het appartement. We werken dan met de nodige bescherming, tot we zeker weten dat het echt niet het virus kan zijn, en de klachten 48 uur voorbij zijn. Zo zorgen wij samen voor snelle isolatie wanneer het wel nodig is, en tegelijk voor het maximale samenzijn wat minstens zo belangrijk is. Gelukkig merken we dat het hier voor ieder lukt om op de eigen kamer te blijven wanneer dit nodig is. Dit maakt dat het mogelijk is om met de grootst mogelijke zekerheid de rest van de bewoners samen kunnen zijn, met afstand, met zorgprofessionals. Helaas nog niet met de vrijheid om zelf de buitenlucht in te gaan, zoals vele Nederlanders met mij graag lijken te doen. Helaas nog niet met eigen familie echt dichtbij (het raam ertussen en beeldbellen natuurlijk wel).

Er wordt volop nagedacht over mooie plannen om bezoek te versoepelen. Net als 17 miljoen anderen heb ik hier ook mijn mening over.

• Als de ervaring tot nu toe per locatie gebruikt kan worden.

• Als we merken dat isolatie snel mogelijk is (ook wanneer dat in toekomst nodig blijkt).

• Als we inderdaad ook in ouderenzorg de beschermingsmiddelen voldoende kunnen inzetten als dit nodig is.

• Als we inderdaad de risico’s van de eigen locatie kennen, om er veilig te wonen en te werken. (en hier naar handelen, ze voor proberen te zijn)

2. Blijf de eigen risico’s kennen en opvolgen

Laten we dan per locatie samen weloverwogen kijken wat kan en niet kan. Ja, de risico’s en het opschalen en afschalen van beperkingen moeten in beeld zijn. De nieuwe wetenschappelijke kennis hierbij moet worden gebruikt om dit continu bij te stellen. Maar dan zou het toch echt mogelijk moeten zijn om ook het gevoel van vrijheid meer toe te kunnen laten. Stapsgewijs en doordacht vanuit diverse perspectieven, dat hebben we geleerd.

3. Vertrouw op de lokale vakkennis

Voor mijn gevoel mag hierin de overheid de kennis blijven delen, maar de wijsheid en ervaring van ouderenzorg meer vertrouwen. Geen enkele verzorgende wil het op zijn geweten hebben dat het virus wordt binnengebracht. Geen enkele bestuurder wil de stress voor ouderen en medewerkers nog meer opvoeren. Maar ieder mens realiseert zich ook de effecten die het nu op ouderen heeft.

4. Betrek de ouderen, professionals en mantelzorgers erbij

Hoe zou de gezondheid vergroten als de oudere ook meer vrijheid ervaart? Durven we het goede te doen per lokatie of wijzen we dan naar elkaar dat de ander beter of slechter is?

Wat zou de ouderenzorg nog meer helpen om het goede samen te blijven doen? Er is ontzettend veel bereikt in de onderlinge samenwerking en kennis delen. Veel in inzet van techniek.

5. Blijf kennis en inzichten delen

Laten we er met elkaar voor zorgen dat we alert blijven op de risico’s, met elkaar in gesprek, blijven over de keuzes (ook met mantelzorgers en ouderen voor wie het mogelijk is). Er zijn prachtige verbindingen gelegd, binnen regio’s, buiten de schotten denkend.

6. Respect voor en met elkaar

Alleen vanuit die verbinding kunnen we binnen ‘het nieuwe normaal’ in ouderenzorg het goede blijven doen. En kan dit dus betekenen dat het ene huis vandaag open kan en het andere huis nog 3 weken niet. Dat de beste overwegingen gemaakt worden, en vooral gerespecteerd door elkaar, alle betrokkenen en ‘controlerend’ Nederland.